Thema: Verantwoordingsorgaan

Wat is er de afgelopen jaren bereikt?

Deelnemer centraal

Als belangenbehartiger ben ik gewend om mij hard te maken voor mijn leden of bij decentrale cao-onderhandelingen, de belangen van alle medewerkers aldaar. In het VO heb ik die rol in de volle breedte opgepakt. Ik nam het op voor de deelnemers door de problemen waar zij tegen aan liepen kenbaar te maken aan het bestuur. Dat was vaak een kwestie van zeer lange adem, van herhaaldelijk zaken aan de kaak stellen en geen genoegen nemen met halve antwoorden of maatregelen. Af en toe ook tot wanhoop van mijn mede VO-leden, die dan van mening waren dat ik mij te veel met details bezig hield in plaats van met de voorliggende beleidsdocumenten. Dat ik in juli 2016 lid werd van de Pensioenkamer (waar de pensioenregeling met sociale partners afgesproken wordt), hielp om een beter inzicht te krijgen in de best wel ingewikkelde pensioenregelingen van ABP. Ik verbaasde mij over zaken, zocht nog meer zaken uit en stuitte op interessante gegevens. Het voert te ver om alle zaken op te noemen waar ik mij mee bezig heb gehouden, maar een paar dossiers wil ik wel benoemen.

Vangnet ANW-compensatie

Toen ik lid werd van de Pensioenkamer bleek er een operatie gaande, op verzoek van het Bestuur van ABP, die de complexiteit uit de regeling moest halen want er dreigde een uitvoeringsinfarct. Daarvoor werden vele regelingen tegen het licht gehouden in een speciale werkgroep. Sociale partners namen in de zomer van 2017 het besluit om per januari 2018 de ANW-compensatie af te schaffen. In ruil daarvoor verbeterde het Nabestaandenpensioen wel. Nog even kort, die compensatie werd gegeven aan nabestaanden van deelnemers die geen recht hadden op een ANW[1]-uitkering. Omdat de SVB die verstrekt, was ABP afhankelijk van data die door de SVB[2] verstrekt werd.

In het najaar van 2017 werd al duidelijk dat er hierdoor mensen hard geraakt zouden gaan worden. Die gegevens lagen niet op tafel in de Pensioenkamer bij de voorstellen voor de complexiteitsreductie[3]. Pas toen leden zich gingen melden bleek dat de gevolgen voor een individu vele malen groter konden zijn dan in het geschetste macroplaatje. Vanuit werknemerszijde deden wij wel pogingen om dit op te lossen. Helaas hielden werkgevers vast aan de gemaakte afspraken van het afgesloten akkoord en wilden zij niet instemmen met een verzekering vanuit het ABP. Daarop besloten we een oproep te doen aan het Bestuur van ABP om maximale coulance toe te passen.

Vanuit de achterban van de CMHF[4] kwam een zeer oplettend lid met een vondst in het pensioenreglement, namelijk een mogelijk vangnet via de beruchte bijlage K. Het koste het nodige uitzoekwerk, met name om ook inzicht te krijgen in de hoogte van mogelijke aanvullingen, maar het klopte. Bijlage K gaf recht op niet onaanzienlijke bedragen! Vanaf dit moment gaat het om uitvoering van de regeling en ik verzocht het Bestuur van ABP, als lid van het VO, om hier bekendheid aan te geven. Immers, als je al een aanvulling zou krijgen, zou verzekeren dubbelop zijn. Dit werd geweigerd, deelnemers konden een persoonlijke berekening opvragen bij ABP.

Vragen naar iets waar je niet van af weet is onmogelijk. De CMHF plaatste daarom de indicatieve bedragen op onze website en ik begon mijn lobby om hier ruchtbaarheid aan te geven, nu ABP dit weigerde te doen. Dat resulteerde in Kamervragen door Pieter Omtzigt, maar ook aandacht hiervoor door de Rogier de Haan, ombudsman van omroep MAX[5]. Rogier de Haan plaatste ook een artikel in het magazine van Max, waardoor een breder publiek toegang kreeg tot de informatie.

Het VO stelde dit wederom aan de kaak in de overlegvergadering van maart 2018. Om een lang verhaal kort te maken, dit resulteerde er uiteindelijk in dat de door de CMHF gevraagde indicatieve bedragen wel op de website van ABP kwamen. Hierdoor kunnen deelnemers een betere afweging maken of zij zich aanvullend willen verzekeren.

AOW-partnertoeslag

Al in december 2018 bleek het Bestuur van ABP op de hoogte te zijn van  mogelijk te hoge uitkeringen aan deelnemers. Minister Koolmees informeerde de Kamer namelijk: “Onlangs is gebleken dat zich een fout in de gegevensuitwisseling over de AOW-partnertoeslag heeft voorgedaan in de periode december 2013-mei 2015. Voor ruim 2.000 personen zijn geen wijzigingen in de AOW-partnertoeslag doorgegeven aan APG. ABP heeft als gevolg daarvan te hoge aanvullingen op de partnertoeslag betaald.”

Pas in februari 2019 werd het verantwoordingsorgaan hierover geïnformeerd. Ook hier zat het nodige uitzoekwerk aan vast. Omdat ik ook lid ben van de Klantenadviesraad van de SVB kon ik daar ook informatie vragen over de werking van de gegevensuitwisseling. Al snel bleek dat er hier veel meer aan de hand was[6]. Wij stelden als CMHF ons op het standpunt dat terugvorderen, terwijl ABP/APG toch ook zaken had nagelaten te doen, en bewuste deelnemers volledig te goeder trouw handen gehandeld, niet correct was[7].

Ook hier kwam media aandacht voor. Er werden Kamervragen gesteld en de ombudsman van omroep MAX, gaf het onderwerp zendtijd[8]. Hoewel wij als VO onze bedenkingen hadden over het terugvorderen en het bestuur ook verzocht hadden hun juridische basis nog eens te overwegen, kwam er pas na alle media aandacht beweging in hun standpunt.

Aanvulling wegens samenvallende diensttijd

Als er één dossier is waar ik mij stevig in vast gebeten heb, dan is het wel dit dossier. Al in oktober 2018 publiceerde ik hier een artikel over in een tijdschrift van UNIENFTO[9]en in december 2018 plaatste ik het ook in onze eerste PensioenPost[10]. Als lid van de Pensioenkamer was ik hier namelijk mee bezig, want ik verbaasde me over de geringe bekendheid van deze regeling. Het bleek dat er een besluit genomen was om deelnemers niet meer actief te laten weten dat ze hier mogelijk recht op hadden. Het stond wel op de website, maar dan moet je wel weten dat de aanvulling bestaat en dat je die moet aanvragen! Dit vond ik vreemd, omdat je ook niet bij pensionering kon aangeven dat je een jongere partner had en dat je over 3 jaar recht zou krijgen op die aanvulling. Pas vlak voor je partner AOW gerechtigd werd, kon je de aanvraag versturen. Door mijn vragen ging ABP dit nog eens na en toen bleek dat het om best wel mooie bedragen kon gaan èn dat er best wel een grote groep hier jaarlijks voor in aanmerking kwam. In maart 2019 kon ik de lezers van de PensioenPost laten weten[11] dat ABP het beleid zou wijzigen en voortaan een deelnemer vlak voordat zijn partner de AOW-gerechtigde leeftijd bereikte, een brief zou sturen om de deelnemer hierop te attenderen.

ABP startte een herstelactie en betaalde gepensioneerden met terugwerkende kracht een aanvulling wegens samenvallende diensttijd uit. Omdat het om nabetalingen ging van soms vele jaren, ging het om forse betalingen. Rogier de Haan van omroep MAX kreeg brieven van mensen die geconfronteerd werden met de onverwachtse nabetaling. Hij informeerde bij mij naar de aanvulling, mede ook omdat op de CMHF website daar inmiddels al veel over te vinden was. Ik had zelf geen meldingen maar ontdekte dat ABP een herstelactie gestart was. Rogier en ik trokken de conclusie dat het hier in potentie om vele duizenden mensen kon gaan en hij besloot hier een uitzending aan te gaan wijden.

Ik besloot vragen te stellen aan het Bestuur van ABP, mede omdat er een herstelactie gaande was (geweest?) en stuurde die voorafgaand aan het overleg al naar het Bestuur, met de melding dat ik hier in de rondvraag op terug wilde komen. Je kunt als VO-lid namelijk geen onderwerpen agenderen, dat kan alleen het VO als orgaan. Het Bestuur meldde echter al bij de mededelingen tijdens het overleg op 23 januari, dat de CMHF vragen had gesteld naar een case over aanvullingen vanuit bijlage K. Het zou gaan om 6600 deelnemers die via een data-analyse naar voren waren gekomen en die de aanvulling nog niet toegekend hadden gekregen. Deze analyse was in het voorjaar van 2019 gedaan. Omdat het nu in de mededelingen aan bod was geweest en je daar maar heel kort mag reageren, kreeg ik niet de kans om mijn al eerder toegezonden vragen te stellen. Ik gaf aan hier niet blij mee te zijn en werd verzocht aan te geven op welke vragen ik nog antwoord wenste.

De avond van de televisie-uitzending van MAX Meldpunt, 24 januari 2020, ontplofte mijn mailbox en raakte de website van de CMHF overbelast. Duizenden mensen zochten informatie en omdat er op de website van ABP niks te vinden was, kwamen ze bij mij en de CMHF terecht. Natuurlijk had ik al eerder gevraagd om uitleg van bijlage K, op de website van ABP, maar het bestuur gaf aan dat dit te complex was.

In de overlegvergadering van april 2020 kwam ik er maar weer op terug bij het Bestuur. Het Bestuur gaf aan dat specifieke incidentele gevallen beter direct gemeld konden worden. Het Bestuur verwees naar de complexiteit van bijlage K, die in deze tijd niet meer uitlegbaar zou zijn. Ik gaf aan dat het probleem was dat de informatie die deelnemers zoeken bij ABP niet te vinden is en doordat de CMHF wel uitleg geeft over bijlage K, ik veel vragen van deelnemers kreeg. Ik signaleerde ook een nijpend zorgpunt, namelijk dat van de niet digitaal vaardige gepensioneerde die niet de mogelijkheid heeft om zich digitaal te melden en het formulier te downloaden.

Er volgden nog vele overleggen waarin ik steeds maar weer terug kwam op de aanvulling wegens samenvallende diensttijd. Zo bleek in september 2020 dat het om veel grotere aantallen ging van echtparen die allebei bij ABP pensioen hadden opgebouwd en dus rechtstreeks uit de data van ABP gehaald konden worden. De 6000 deelnemers waren al aangegroeid tot 10.000 maar dankzij betere analysetechnieken kwamen er 25.000 extra gevallen bij. De afhandeling zou in de loop van de eerste helft van 2021 worden afgerond. Ook de andere groep waarnaar ik informeerde, die van de ene partner die bij ABP pensioen had opgebouwd en de partner bij een ander fonds, bleek aan te groeien. Op 31 augustus 2020 waren al ruim 22.000 aanvragen ontvangen! Dit was precies waar ik al bang voor was geweest en dit was dus niet een specifiek incidenteel geval!

Ik ben er nog verschillende keren op terug gekomen[12], bijvoorbeeld om te informeren naar de lange doorlooptijd van aanvragen. Maar ook naar zoals afgelopen overlegvergadering in januari 2022, naar toezeggingen die in een tv-uitzending gedaan werden, terwijl een vraag van een VO-lid nog niet beantwoord kon worden!

UPO’s en GUPO’s

Tenslotte nog een lopend dossier dat ik over zal dragen aan mijn opvolgers. Al zoekende naar de tijdlijn van het dossier samenvallende diensttijd ben ik door veel notulen van de afgelopen jaren gegaan. Een opmerkelijk vaak terugkerend item daarbij is ook het UPO, het jaarlijkse uniforme pensioenoverzicht dat deelnemers ontvangen. Dit is verplichte pensioencommunicatie. Dat het voor een militair lastig is om een goed overzicht te krijgen is al heel lang bekend. Echter, het nabestaandenpensioen verdween ineens en op onverklaarbaar op de overzichten (GUPO’s) van de gepensioneerden. Ik heb ook hier herhaaldelijk aandacht voor gevraagd. Evenals het probleem dat je geen overzicht meer krijgt in het jaar dat je met pensioen gaat, of lastiger nog, wordt geacht te gaan. Ik signaleerde keer op keer op keer dat het nog niet op orde was. En helaas ook in 2022, ondanks alle beloftes, stuit ik nog steeds op problemen met de pensioenoverzichten.

Aftellen en nieuwe uitdagingen

Nog een paar maanden zal ik uw problemen met de uitvoering van de regeling onder aandacht van het Bestuur brengen. Ik blijf als lid van de Pensioenkamer wel betrokken bij uw pensioen, maar het toezien op de uitvoering van de regeling zal door mijn opvolgers overgenomen worden. Al geruime tijd zijn we in de Pensioenkamer in werkgroepen bezig met het uitwerken van een pensioenregeling, die past bij het nieuwe pensioenstelsel. Hiervoor bekijken we de huidige regeling, brengen we overgangsrechten en – regelingen in kaart en ontwerpen we een nieuwe pensioenregeling. Vanzelfsprekend komen we hiermee uiteindelijk naar de leden van de CMHF, die hierover hun stem mogen uitbrengen.

Het Bestuur van ABP zal vervolgens kijken of de regeling geaccepteerd kan worden en zal het VO daar advies over laten uitbrengen. Het VO vertegenwoordigt de stem van de deelnemer en is daarom een belangrijk orgaan, zeker de komende periode Het toezien op het invaren (het overbrengen van oude pensioenrechten in de nieuwe regeling) vraagt om kritische VO-leden en de CMHF-kandidaat-VO-leden willen die rol graag invullen.

Jacqueline van Langeraad, CMHF-pensioenwoordvoerder en voormalig VO-lid namens de CMHF

[1] https://www.svb.nl/nl/anw/storyline-anw-in-het-kort

[2] Sociale Verzekeringsbank

[3] https://cmhf.nl/nieuws/reactie-cmhf-op-uitzending-radar-over-anw-hiaat

[4] https://cmhf.nl/nieuws/cmhf-ontdekt-vangnet-in-abp-regeling-voor-afschaffen-anw-compensatie

[5] https://www.maxvandaag.nl/blogs/abp-houdt-belangrijke-informatie

[6] https://cmhf.nl/overig/abp-vordert-te-veel-betaalde-aow-partnertoeslag-terug

[7] https://cmhf.nl/nieuws/abp-vordert-te-veel-betaalde-aanvulling-op-de-aow-partnertoeslag-terug

[8] https://www.maxvandaag.nl/sessies/themas/consument/in-meldpunt-abp-haalt-na-fout-miljoenen-aan-pensioengeld-terug/

[9] UNIENFTO is een vereniging van de FvOv/CMHF

[10] https://cmhf.nl/workspace/uploads/cmhfpensioenpostnummer1b.pdf

[11] https://centrale.email-provider.nl/web/fycozy2qky/ncijlesuyo

[12] https://www.abp.nl/over-abp/onze-organisatie/verantwoordingsorgaan (verslagen van overlegvergaderingen)